Međunarodni dan slepih i slabovidih

Slepilo predstavlja zdravstveni poremećaj koji za posledicu ima potpuno odsustvo vida koje
je nemoguće povratiti oftalmološkim pomagalima kao što su naočare, ili kontaktna sočiva.

Statistika

Procenjuje se da je na svetu oko 40 miliona ljudi slepo, dok čak 250 miliona ljudi ima
određenih problema sa vidom. U Srbiji živi nešto više od 12 000 slepih i slabovidih osoba.

Uzroci

Pored povreda izazvanih nesrećama, najčešći uzroci nastanka slepila su nasledni genetski
faktori i bolesti nastale fiziološkim i neurološkim promenama.

Glaukom

Prvi na listi, kao vodeći uzrok slepila, nalazi se glaukom. Usled povećanog stvaranja ili
smanjenog oticanja očne vodice, ona se nakuplja u komorskom aparatu oka, nastaje povišen
intraokularni pritisak i dolazi do oštećenja očnog živca. Glaukom je neizlečiva bolest, ali
ukoliko se otkrije na vreme postoji mogućnost njegovog kontrolisanja. Problematika leži u to
tome što se ova bolest u svom početnom stadijumu ispoljava u vidu minimalnih promena, a
najčešće je gotovo asimptomatska. Terapija obično kombinuje medikamente u vidu
selektivnih i neselektivnih beta blokatora, laserske trabekuloplastike i incizione hirurgije.

Izvor: https://www.allaboutvision.com/conditions/glaucoma/

Katarakta i degeneracija makule

Katarakta i degeneracija makule su bolesti oka koje pogađaju stariju grupaciju a bolest nastaje
oko 50. godine. Dok katarakta predstavlja zamućenje očnog sočiva nastalo zgušnjavanjem
proteina na sočivu, degeneracija makule, odnosno očne mrlje, predstavlja gubitak oštrine vida.
Centralni vid biva narušen, dok periferni ostaje netaknut. Glavni uzroci ovih bolesti su upravo
metaboličke promene izazvane starošću.

Dijabetesna retinopatija

Diabetes mellitus (šećerna bolest) za jednu od najkompleksnijih posledica ima oštećenje vida. Povišena koncentracija šećera u krvi dovodi do oštećenja krvnih sudova i nastanka aterosklerotskih promena. Dolazi do smanjenog protoka krvi i ishemije mrežnjače. Kao odgovor na ishemiju, nastaju novi krvni sudovi, koji bi za cilj imali da vrše dotok krvi, ali usled propuštanja tečnosti u okolna tkiva, mehanizam odbrane dovodi do daljeg oštećenja tkiva. Istraživanja pokazuju da početak dijabetesne retinopatije nastaje u proseku sedam godina pre otkrivanja dijabetesa tipa 2.

Izvor : https://lehigheyespecialists.com/about-retinal-diseases-conditions-and-treatments/diabetic-retinopathy-treatment-with-lehigh-eye-specialists/

Refrakcione greške

Refrakcione greške predstavljaju anomalije oka, koje onemogućavaju pravilno fokusiranje svetlosti i formiranje jasne slike u oku, čime smanjuju oštrinu i kvalitet vida. U refrakcione greške spadaju kratkovidost, dalekovidost, presbiopija (staračka dalekovidost) i astigmatizam (poremećaj rotacije sočiva koji dovodi do istovremene kratkovidosti i dalekovidosti). Nekorigovane i stručno netretirane refrakcione greške takođe mogu biti uzročnik slepila.

Dijagnostika

Važnost rane dijagnostike ogleda se u većoj šansi za izlečenje, ili usporavanje nastalih promena. Redovni oftalmološki pregledi su obavezni, a studije pokazuju da adekvatna ishrana i smanjenje neuhranjenosti pozitivno utiču na naše čulo vida.

Simptomi

Najizraženiji simptomi promena nastalih sa čulom vida jesu: zamućenje vida, gubitak jednog dela vidnog polja, problem pri čitanju, smanjen vid noću…

Lečenje

Trajno slepilo nije izlečivo, a za integraciju ovih pacijenata u društvo koriste se pomagala kao što su psi vodiči, pratnja i najpoznatiji među njima – beli štap, koji je zasigurno postao jedan od glavnih simbola slepila. Kod izlečivih slučajeva pribegava se rehabilitaciji vida koja, u zavisnosti od težine slučaja, može predstavljati određene vežbe očiju u vidu različitih pokreta, ili posmatranja fotografija, tretmane laserom i magnetnim poljem koji rade po principu stimulansa i drugo.

Značaj

Podizanje svesti o poremećaju čula vida otkriva neophodnost inkluzije koja služi kao podsticaj samostalnosti kod ljudi sa ovim problemom.

Autorka: Kicara Mina

Reference:

Hammes HP, Martin S. Federlin K, Geisen K, Brownlee M: Aminoguanidine treatment inhibits the development of experimental diabetic retinopathy. Proc Natl Acad Sci USA 88:11555-11558, 1991
Arauz-Pacheco C, Ramirez LC, Pruneda L. Sanborn GE, Rosenstock J, Raskin P: The effect of the aldose reductase inhib- itor, ponalrestat, on the progression of Diabetic retinopathy. Diabetes Compli- cations 6:131-137, 1992
David A. Lee, Eve J. Higginbotham, Glaucoma and its treatment: A review, American Journal of Health-System Pharmacy, Volume 62, Issue 7, 1 April 2005, Pages 691–699
Harris, W. Astigmatism. Ophthalmic Physiol. Opt. 2000, 20, 11–30.

https://www.who.int/westernpacific/about/how-we-work/programmes/blindness-prevention-and-control